Co hồi tử cung sau sinh – Những điều phụ nữ phải biết

Co hồi tử cung chính là một trong những phản ứng bình thường của cơ thể sau khi sinh con. Hầu hết, các sản phụ sẽ mất khoảng 6 – 8 tuần để tử cung có thể trở về trạng thái bình thường. Tuy nhiên, thời gian co hồi cũng phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Vậy quá trình co hồi tử cung diễn ra như thế nào? 

Tử cung thay đổi thế này sau khi mang thai và sinh con?

Khi mang thai, kích thước của tử cung  sẽ tăng dần từ 7,5 x 5 x 2,5 cm đến 30 x 23 x 20 cm. Trọng lượng của tử cung lúc này cũng thay đổi từ 50g đến 1kg và đạt thể tích từ 6ml đến 5 lít. 

Sau khi sổ nhau thai, tử cung sẽ co lại thành một khối, đáy tử cung nằm ở ngay dưới rốn sản phụ. Khoảng 1 – 2 ngày sau khi sinh, tử cung sẽ co lại với kích thước tương đương với tuần thai thứ 18. Trọng lượng tử cung lúc này khoảng 1000g sau đó sẽ giảm dần cho tới khi còn khoảng 60 – 100g. 

Quá trình này diễn ra trong khoảng 6 – 8 tuần sau khi sinh con. Những sản phụ sinh mổ sẽ mất nhiều thời gian hơn để tử cung trở về trạng thái bình thường. Hiện tượng co hồi tử cung sau sinh cũng chính là một trong những tác nhân khiến sản phụ bị đau vùng bụng dưới. 

Đặc điểm của những cơn đau do co tử cung sau sinh

Những cơn co bóp tử cung sẽ giúp đẩy sản dịch trong tử cung ra bên ngoài. Mức độ co bóp cũng phụ thuộc vào số lần sinh nở và cơ địa của từng người. Trong các lần sinh sau, tử cung sẽ co bóp mạnh hơn nên sản phụ sẽ có cảm giác đau hơn lần đầu. 

Những cơn đau bụng này sẽ có xu hướng tăng mạnh hơn trong giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ. Nguyên nhân là bởi trong quá trình em bé bú sữa mẹ sẽ kích thích giải phóng hormone oxytocin. Chức năng của hormone oxytocin là làm tăng các cơn co tử cung để đẩy em bé ra ngoài (khi sinh con) và hỗ trợ tiết sữa. 

Những cơn đau bụng dưới sau sinh thực sự phiền toái nhưng đó chính là dấu hiệu tốt cho thấy tử cung của bạn đang co hồi tốt. Tuy nhiên, nếu có những cơn đau bất thường kèm theo sốt cao, bụng có khối căng cứng hoặc sản dịch có mùi hôi thì bạn nên tới bệnh viện để kiểm tra. Rất có thể đó là triệu chứng của nhiễm trùng đường tiết niệu, sót nhau thai hoặc các nhiễm khuẩn nguy hiểm khác. 

Tử cung co hồi chậm có ảnh hưởng tới sức khỏe không? 

Nếu tử cung không co hồi hoặc co hồi chậm thì rất dễ bị viêm nhiễm do vi khuẩn xâm nhập. Một số nhiễm trùng thường gặp là viêm cổ tử cung, viêm tử cung. Đặc biệt, nếu tử cung không co hồi thì sản phụ có nguy cơ cao bị sa tử cung, trường hợp nặng sẽ phải cắt bỏ tử cung và mất hoàn toàn khả năng mang thai. 

Ngoài ra, việc tử cung không co hồi cũng ảnh hưởng rất lớn tới những lần mang thai tiếp theo. Nếu sản phụ mang thai khi tử cung chưa hoặc không co hồi thì nguy cơ sảy thai rất lớn. 

Các yếu tố ảnh hưởng hưởng tới quá trình co hồi tử cung 

Quá trình co hồi tử cung có thể chịu ảnh hưởng của các yếu tố sau:

– Những phụ nữ sinh nở nhiều lần thì mất nhiều thời gian hơn để tử cung co hồi lại như bình thường. 

– Phụ nữ sinh mổ mất nhiều thời gian co hồi tử cung hơn sinh thường.

– Phụ nữ được chăm sóc tốt sau sinh thì thời gian tử cung co hồi lại sẽ nhanh hơn. 

– Những nhiễm khuẩn trong quá trình sinh nở cũng khiến tử cung co hồi chậm hơn. 

– Phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ thì tử cung và sức khỏe cũng nhanh phục hồi hơn. 

– Cơ địa cũng ảnh hưởng tới tốc độ co tử cung. 

Những cách giúp co hồi tử cung nhanh nhất sau sinh

• Vận động thật nhẹ nhàng sau khi sinh

Các sản phụ được khuyến cáo nên nghỉ ngơi hoàn toàn 6 giờ đầu sau thường và 24 giờ sau sinh mổ. Sau khoảng thời gian này, sản phụ nên vận động nhẹ nhàng với các bài tập sa tử cung chuyên biệt để cơ thể được hồi phục. 

Bạn hãy từ từ ngồi dậy, hít thở thật sâu rồi nhẹ nhàng đưa chân xuống đất ở tư thế chắc chắn nhất để đứng dậy. Nếu chưa sẵn sàng đứng dậy hoặc đi, bạn nghỉ ngơi một lúc và lặp lại các thao tác trên cho tới khi xuống được giường và tập đi. Nếu chưa thể xuống giường, bạn hãy nằm trên giường và cử động nhẹ hoặc thay đổi tư thế nằm để cơ thể được vận động. 

• Cho bé bú mẹ ngay sau khi sinh

Khi trẻ bú mẹ sẽ xuất hiện phản xạ co tử cung gây ra những cơn đau bụng nhẹ. Cho trẻ bú mẹ vừa tốt cho em bé, vừa giúp đẩy nhanh quá trình phục hồi tử cung. Sản phụ cho trẻ bú mẹ càng nhiều thì tử cung càng nhanh chóng được co hồi, ngăn ngừa và loại bỏ các nguyên nhân gây sa tử cung, sa âm đạo. 

Nếu trẻ không thể bú mẹ hoặc mẹ không có sữa cho trẻ bú thì bạn hãy thường xuyên massage vùng ngực hoặc kích thích núm vú. Việc làm này cũng mang lại hiệu quả tương tự như việc cho trẻ bú mẹ. 

• Xoa bóp tử cung từ bên ngoài bụng

Chị em có thể dùng tay xoa bóp nhẹ nhàng và liên tục vào phần bụng dưới để tăng phản xạ co tử cung. Thao tác này khá đơn giản nhưng cũng góp phần thúc đẩy tử cung co hồi. Lưu ý là bạn hãy xoa bóp nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ quanh vùng bụng cứng cho tới  khi bụng mềm ra và đỡ đau. 

• Chườm bụng bằng muối, gừng và ngải cứu 

Cách làm như sau: 

– Chuẩn bị 1 bó lá ngải cứu, rửa sạch, để ráo rồi băm nhỏ.

– Chuẩn bị 0.5kg gừng già rửa sạch, để ráo rồi băm nhỏ.

– Rang phần lá ngải cứu đã băm nhỏ cùng với 1kg muối hạt và 0.5kg gừng. Đảo đều tay cho tới khi lá ngải cứu vàng và săn lại.

– Cho hỗn hợp vừa rang vào một túi vải, chờ nguội bớt rồi chườm quanh bụng cho đến khi hết nóng. 

– Thực hiện từ 2 – 3 lần/tuần hoặc làm hằng ngày với lượng nguyên liệu ít hơn. 

• Uống nhiều nước và không nhịn tiểu sau khi sinh

Việc đi tiểu sau khi sinh con có thể là ác mộng với nhiều người. Tuy nhiên, hành động này lại góp phần giúp tử cung của sản phụ co hồi tốt hơn. Ngoài ra, đi tiểu đúng cách sau sinh còn giúp sản phụ tránh được một số vấn đề như bí tiểu, viêm bàng quang, viêm đường tiết niệu. 

Tuy nhiên, phụ nữ gặp rất nhiều khó khăn với việc đi lại trong những ngày đầu sau sinh nên rất cần tới sự trợ giúp của người thân trong gia đình. Chị em cũng phải chú ý tới việc vệ sinh vùng kín để tránh viêm nhiễm. Cách tốt nhất là vệ sinh vùng kín bằng nước đun sôi để nguội hoặc nước lá trầu không. Các loại nước lá chỉ nên dùng để vệ sinh trong ngày, không sử dụng cho những ngày tiếp theo. 

• Ăn các thực phẩm có tác dụng co hồi tử cung

Một số thực phẩm tốt cho quá trình phục hồi tử cung sau sinh là: 

• nghệ vàng
• ngải cứu
• đu đủ xanh
• hoa thiên lý
• rau ngót

Một vài món ăn tốt cho người sa tử cung bạn cũng nên tham khảo để đa dạng nguồn dinh dưỡng.

• Tập kegel 

Tập các bài tập Kegel chính là một phương pháp giúp tử cung co hồi nhanh sau sinh. Tập kegel cũng giúp se khít vùng kín tốt hơn để thăng hoa hơn trong “chuyện ấy”. 

• Sử dụng các sản phẩm hỗ trợ co tử cung 

Ngoài các biện pháp ăn uống và luyện tập, chị em cũng có thể sử dụng thêm các thuốc giúp co hồi tử cung hoặc sản phẩm hỗ trợ. Tuy nhiên, bạn nên chọn các sản phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên, xuất xứ rõ ràng và được kiểm định nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn. Hiện nay thuốc zlove công dụng giúp co hồi tử cung, phục hồi sức khỏe và se khít vùng kín được sản xuất từ các thành phần tự nhiên như Hoàng kỳ, nhân sâm, nghệ vàng, hoa thiên lý … được bộ y tế cấp phép sử dụng nên các chị em có thể hoàn toàn yên tâm tin tưởng sử dụng.

Co hồi tử cung sau sinh là một quá trình phức tạp và cần một khoảng thời gian nhất định. Chính vì vậy, phụ nữ sau sinh nên áp dụng một chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi và sinh hoạt khoa học để sức khỏe nhanh chóng được hồi phục.