Chức năng sinh học kỳ diệu của Selen (Se) với cơ thể con người

Selen chính là coenzym của glutathion peroxydaSelen, là một chất chống ôxy hóa, giữ vai trò chủ chốt bảo vệ cơ thể chống lại tác hại của các gốc tự do.

Selen (Se) là chất khoáng, chỉ có trong cơ thể người với hàm lượng cực nhỏ nhưng lại vô cùng quan trọng. Nó được ví như một chất giải độc kỳ diệu chuyên “săn bẫy” các kim loại nặng độc hại rồi thải trừ chúng ra khỏi cơ thể. Ngoài ra, Selen còn đóng vai trò then chốt trong quá trình ôxy hóa, chống lão hóa cơ thể. Vậy thiếu Selen cơ thể sẽ ra sao??? Cùng tìm hiểu Chức năng sinh học kỳ diệu của Selen với cơ thể con người qua bài viết dưới đây nhé.

Vai trò Selen với cơ thể chúng ta

Selen chính là coenzym của glutathion peroxydaSelen, là một chất chống ôxy hóa, giữ vai trò chủ chốt bảo vệ cơ thể chống lại tác hại của các gốc tự do. Hàng ngày cơ thể chúng ta cần khoảng 0,05 – 0,10mg Selen, nó được hấp thu ở ruột non và thải trừ qua phân, nước tiểu, mồ hôi.

1.Selen giúp hoạt hóa hormon tuyến giáp

Selen có trong thành phần của iodothyronin deiodinaSelen có liên quan đến tổng hợp hormon triiodothyronin (T3) từ thyroxin (T4). Cộng đồng dân cư sống trong những vùng thường xuyên thiếu Selen thì có thể thiếu cả iốt, do đó Selen cần phải được cung cấp đầy đủ để phòng bệnh tuyến giáp, đặc biệt là cung cấp đầy đủ cho trẻ em.

2.Selen làm giảm độc tính các kim loại độc

Đó là vì Selen kết hợp với các kim loại này (thủy ngân, chì, aSelenn, cadmium…) cùng với một loại protein đặc biệt là metalloprotein làm mất tác dụng của các kim loại độc và tăng cường quá trình đào thải chúng ra khỏi cơ thể.

3. Selen chống ôxy hóa và chống lão hóa

Các gốc tự do được sinh ra trong quá trình chuyển hóa, hoặc bị nhiễm từ bên ngoài vào cơ thể, có khả năng ôxy hóa cao, là thủ phạm gây nên hoặc làm nặng thêm một số bệnh, làm tăng quá trình lão hóa. Selen được coi là đứng đầu bảng trong số các chất chống ôxy hóa mạnh để vô hiệu hóa gốc tự do, chống lão hóa.

4.Một số hữu ích khác của Selen

Vai trò của Selen trong hệ miễn dịch và phòng chống ung thư cũng được nhiều người ca ngợi. Nhiều công trình nghiên cứu Selen với một số loại ung thư ruột, tiền liệt tuyến, da, phổi… đã xác nhận Selen tăng cường miễn dịch, làm chậm sự phát triển của khối u, kéo dài thời gian sống của bệnh nhân ung thư. Sở dĩ có tác dụng này bởi Selen là chất chống ôxy hóa rất mạnh, bảo vệ hiệu quả các ADN chống các gốc tự do. Selen còn có tác dụng làm giảm nguy cơ mắc tiền sản giật ở sản phụ và phòng ngừa đái tháo đường, thoái hóa hoàng điểm ở mắt người cao tuổi.

Thiếu Selen và những hậu quả

Khi cơ thể thiếu Selen có thể làm tăng nguy cơ các bệnh ở cơ vân và cơ tim, tăng các biến chứng trong các bệnh tim mạch, giảm khả năng miễn dịch do vậy mà tăng nguy cơ hoặc làm tăng thêm quá trình nhiễm trùng. Nếu thiếu hụt Selen nghiêm trọng cơ thể bị “Hội chứng Keshan” như đã từng xảy ra.

“Selen và hội chứng Keshan”

Trước đây trong các sách giáo khoa, dinh dưỡng bao gồm cả sách phổ cập giáo dục… nói về các chất khoáng cần cho cơ thể, người ta chỉ đề cập tới các nguyên tố vi lượng như sắt, đồng iốt, mangan, coban… còn Selen thì rất ít. Thế nhưng vào năm 1932, người ta đã quan sát những cái chết đột ngột không giải thích được ở vùng Keshan (Vũ Hán), Trung Quốc, với hàng nghìn người chết trong vài ngày. Điều khác thường duy nhất thấy được là bề dày cơ tim giảm đến mức tim không hoạt động được nữa. Mãi 25 năm sau mới khám phá ra rằng những cái chết nói trên là do thiếu nghiêm trọng khoáng chất Selen, vì đất nơi đây có hàm lượng Selen cực kỳ thấp. Và phải mất 22 năm nữa (1979) mới chứng tỏ được rằng Selen là rất cần cho con người, và giải thích được rằng khoảng 10 triệu người Trung Quốc đã chết vì thiếu Selen. Từ đó mà xuất hiện cụm từ “Hội chứng Keshan” và chỉ cần bổ sung Selen thì tình trạng bệnh được cải thiện rõ rệt.

Ngoài ra, thiếu Selen còn làm tăng nguy cơ vô sinh của nam giới và làm giảm khả năng thụ thai của nữ, làm mất độ bóng, dễ gãy tóc và móng, gây rối loạn chuyển hóa hormon ảnh hưởng tới sự phát triển và hoàn thiện của cơ thể.

Do vậy, trong khẩu phần ăn uống cần phải được cung cấp đủ Selen, đặc biệt là đối với trẻ em và người cao tuổi, nhằm giúp cơ thể phát triển bình thường và giảm nguy cơ bị những bệnh như đã nói. Khi có biểu hiện thiếu Selen cần được bổ sung kịp thời bằng các sản phẩm chiết xuất từ tự nhiên có chứa Selen.

Hải sản (đặc biệt là hàu sữa, cá biển) là thực phẩm có nhiều Selen hơn cả, sau đó là các thực phẩm nấm, lòng đỏ trứng, dầu ôliu, gan động vật, các loại ngũ cốc nguyên hạt (Selen có nhiều ở lớp vỏ lụa hạt ngũ cốc), hành, tỏi…

Các viên bổ sung Selen không phải vô dụng với chúng ta tuy nhiên không vì thiếu Selen mà chúng ta bổ sung đến mức lạm dụng Selen. Nếu thường xuyên dùng nhiều, vượt quá nhu cầu của cơ thể, sẽ gây nên nhiễm độc mạn tính biểu hiện đầu tiên là rụng tóc, tổn thương ở da và rối loạn thần kinh trung ương. Nguồn bổ sung Selen tốt nhất chính là thực phẩm gốc động vật. Các nguyên tố Selen trong tế bào sống sẽ tương thích với cơ thể người hơn các Selen được tổng hợp trong phòng thí nghiệm bởi vậy cơ thể sẽ hấp thu nhanh hơn, tác dụng tốt hơn rõ thấy.

Xem thêm: Hàu Biển có tốt không