4 căn bệnh ‘sát thủ thầm lặng’

Do không nhiều người ý thức được sự nguy hiểm của chúng nên hàng chục triệu người trên thế giới đã ra đi mỗi năm bởi những “sát thủ thầm lặng” này.

Tỷ lệ người bị rối loạn mỡ máu, cao huyết áp, đái tháo đường, đột quỵ… ngày càng cao và có xu hướng trẻ hóa.  Cuộc sống bận rộn, ăn uống thiếu khoa học và ít vận động là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các căn bệnh của thời đại như đột quỵ, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu… Do không nhiều người ý thức được sự nguy hiểm của chúng nên hàng chục triệu người trên thế giới đã ra đi mỗi năm bởi những “sát thủ thầm lặng” này.

1. Rối loạn mỡ máu

Đứng đầu bảng trong số những căn bệnh khiến người Việt lo sợ là rối loạn mỡ máu. Người mắc bệnh này phải đối mặt với hàng loạt biến chứng nguy hiểm tới tính mạng như đột quỵ, nguy cơ tiểu đường, tim mạch cao…

Rối loạn mỡ máu là căn bệnh của xã hội hiện đại và có tỷ lệ tử vong chỉ sau bệnh AIDS. Bệnh cũng có xu hướng gia tăng trong cuộc sống hiện đại. Tại Mỹ, khoảng 33,6 triệu người trên 20 tuổi có nồng độ cholesterol trong máu cao hơn bình thường, chiếm 15% dân số. Tại Anh, số người rối loạn mỡ máu luôn ở mức cao, với hai phần dân số có tỷ lệ cholesterol cao hơn mức khuyến cáo.

Ở Việt Nam, theo một thống kê gần đây của Viện Dinh dưỡng, hơn 29% người Việt trưởng thành bị rối loạn mỡ máu, trong đó tỷ lệ này ở dân thành thị tới 44,3%. Cứ 4 người thì lại có một người bị máu nhiễm mỡ hoặc gan nhiễm mỡ. So với thế giới, đây là con số đáng báo động.

Tuy không dẫn đến tử vong ngay, nhưng rối loạn mỡ máu được coi là “sát thủ thầm lặng”. Trước đây, quan niệm cũ cho rằng chỉ những người béo phì mới mắc rối loạn mỡ máu. Tuy nhiên, theo các chuyên gia dinh dưỡng, ngay cả những người có chỉ số cơ thể trung bình, thậm chí gầy gò cũng có thể mắc chứng bệnh này.

Dù dẫn đến hàng loạt biến chứng nguy hiểm, nhưng rối loạn mỡ máu lại rất khó phát hiện. Khi đã mắc bệnh, việc điều trị cũng cần một quá trình lâu dài, kiên trì. Do đó, các chuyên gia y tế khuyến cáo để phòng và cải thiện tình trạng rối loạn mỡ máu cần phải thay đổi thói quen ăn uống, lối sống, tăng cường tập thể dục, cai thuốc lá, hạn chế rượu bia.

2. Đái tháo đường

Mới đây, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) dự đoán tiểu đường là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 7. Việt Nam là một trong 10 quốc gia có tỷ lệ mắc cao nhất châu Á, với khoảng 3 triệu người. Trong 10 năm qua, số người mắc bệnh đã tăng tới 200%. Độ tuổi mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2 ngày càng trẻ hóa. Được gọi là “kẻ giết người thầm lặng”, đái tháo đường tiến triển từ từ nhưng để lại hậu quả rất trầm trọng: đột quỵ, mù lòa, nhồi máu cơ tim, suy thận, tổn thương bàn chân, loét chân có thể dẫn đến cắt cụt chi.

3. Đột quỵ

Số bệnh nhân phải nhập viện vì đột quỵ đang có chiều hướng tăng lên từ 1,7% đến 2,5%. Nghiêm trọng hơn, độ tuổi mắc bệnh đang dần trẻ hóa, 40 – 45 tuổi so với trước đây là 50 – 60 tuổi. Trung bình, cứ 3 phút, thế giới lại có một người tử vong do đột quỵ. Tại Việt Nam, mỗi năm, khoảng 200.000 người mắc bệnh, 50% trong số đó tử vong. Sau đột quỵ, nhiều người bị tàn phế, không thể phục hồi chức năng hoạt động.

Nhiều nguyên nhân dẫn đến đột quỵ, nhưng phổ biến nhất là tình trạng mỡ trong máu cao, kéo dài, từ đó hình thành các mảng xơ mỡ động mạch. Các mảng xơ mỡ này đóng ở thành mạch máu, làm lòng mạch hẹp dần, máu ứ lại và đóng thành cục máu đông gây tắc động mạch.

4. Tăng huyết áp

Vài năm gần đây, tăng huyết áp là căn bệnh đáng báo động không chỉ ở Việt Nam mà còn nhiều nước trên thế giới. Mỗi năm, gần 7 triệu người tử vong vì biến chứng nguy hiểm của nó. Từ xưa đến nay, tăng huyết áp vẫn được coi là kẻ giết người thầm lặng bởi bệnh nhân mới mắc bệnh không có triệu chứng điển hình như chóng mặt, đau đầu, ù tai… Hơn nữa, nhiều người dân vẫn có tâm lý coi thường bệnh khi luôn nghĩ rằng tăng huyết áp thường xảy ra ở những người có độ tuổi cao.

Thống kê mới đây của Hội tim mạch học Việt Nam cho thấy trên 5.454 người trưởng thành (từ 25 tuổi) trong tổng số 44 triệu người tại 8 tỉnh thành trên toàn quốc mắc chứng tăng huyết áp.

Hội tim mạch Việt Nam dự báo, đến năm 2017, Việt Nam sẽ có 1/5 dân số mắc bệnh tim mạch và tăng huyết áp. Tỷ lệ tăng huyết áp ở những người trẻ từ 25 tuổi cũng đang gia tăng, chiếm 21,5% tổng số ca mắc. Thói quen ăn uống thiếu khoa học, ít vận động, uống nhiều bia, rượu, hút thuốc lá… đã khiến căn bệnh này ngày càng gia tăng nhanh về số lượng cũng như trẻ hóa độ tuổi mắc bệnh.